Mysłakowice, Bukowiec, Karpniki, Łomnica, Dąbrowica, Wojanów, Bobrów, Strużnica

Kotlina Jeleniogórska, a zwłaszcza Gmina Mysłakowice, to bardzo ciekawa okolica położona u stóp pięknych Karkonoszy. Nic więc dziwnego, że od kilku wieków przyjeżdżali tu turyści z różnych stron Europy. Teren podgórski i wciąż zmieniający się krajobraz, pozwalał podróżującym chłonąć zmieniające się widoki. Dla turystów atrakcją była nie tylko przyroda, lecz również zamki, pałace, kościoły i założenia parkowe oraz ich mieszkańcy.
Tu przed kilkoma wiekami osiedlili się znaczni obywatele. W Mysłakowicach, Wojanowie i Karpnikach powstały rezydencje rodziny królewskiej – Hohenzollernów. W Bukowcu hr. von Reden przekształcił nabytą posiadłość w pierwszy na Śląsku park krajobrazowy, który służył jako wzór sztuki ogrodowej. W okolicy mieszkało wielu możnych ówczesnego świata i tak: w Ciszycy – książę A. Radziwiłł, w Miłkowie – hrabia F. Matuska, w Staniszowie – książę Reuss, w Łomnicy hrabia von Kuster, Dąbrowicy Rudolf von Decker, a w Cieplicach mieszkał najbogatszy przedstawiciel możnowładców, do którego należały prawie całe Karkonosze po tej stronie granicy, a był to hrabia Schaffgotsch.
Piękno przyrody i okolicy podziwiali także goszczący w pałacu królewskim w Mysłakowicach władcy ówczesnej Europy; caryca Elżbieta, książę Fryderyk Niderlandzki z małżonką Luizą, książę Karol von Mecklenburg oraz książę Jan, brat cesarza austriackiego. Wspaniałe widoki zauroczyły również Teodora Donata, księgowego Zakładów Lniaskich w Mysłakowicach, który w 1880 roku założył Towarzystwo Karkonoskie RGV, które wytyczało szlaki turystyczne, wznosiło schroniska a działało aż do 1945 roku. Król F. Wilhelm III do Mysłakowic sprowadził również wygnańców religijnych z austriackiego Tyrolu.
Od tamtego czasu minęło sporo lat, zmienili się właściciele, upadły wspaniałe rezydencje, wiele miejsc historycznych przestało istnieć lub zarosło lasem, ale pozostał wspaniały krajobraz który nadal przyciąga turystów z kraju i Europy. Zapraszamy więc do naszej pięknej Gminy Mysłakowice, na szlaki turystyki pieszej i rowerowej.

Kościół ewangelicki

Po zakupieniu pałacu przez króla F. Wilhelma III, jego pierwszą budowlą miał być kościół, a przy nim dom parafialny, szkoła i dom dla nauczyciela. Do tej pory wierni tak katolicy jak i ewangelicy uczęszczali do kościołów w Łomnicy. Projekt opracował architekt K. Schinkel a prace nadzorował minister von Rother. Kamień węgielny położono 12.09.1836 r. w obecności brata królewskiego Wilhelma z Karpnik. Prace postępowały bardzo szybko, aż 8.06.1838 r. nastąpiła katastrofa budowlana – zawaliła się wieża kościelna. Pod gruzami zginęło 10 robotników. Winnych katastrofy pozbawiono wykonywania zawodu.
Król nakazał zbudować kościół od nowa, tym razem większy gdyż przybyło wiernych z Tyrolu. Kościół został poświęcony 8.12.1840 r. w obecności ministra Rothera. Niestety, stary król już nie doczekał tej wspaniałej uroczystości. Jego syn F. Wilhelm IV, polecił zmienić zakończenie wieży na spiczaste i tak podniesiono ją do 50 m w 1858 r. Organy wykonał w 1840 r. mistrz K. Buckow, dzwony odlał ludwisarz Siefert z Jeleniej Góry, był to dar królowej Elżbiety. Przed kościołem ustawiono krzyż poświęcony fundatorowi tj. Wilhelmowi III. U podstawy krzyża znajdował się medalion z głową króla a po bokach znajdowali się dwaj chłopcy, Tyrolczyk i Ślązak. Dnia 18.09.1946 r. kościół przekazano w użytkowanie parafii w Łomnicy jako filialny a 15.07.1957 r. ks. bp Bolesław Kominek utworzył oddzielną parafię w Mysłakowicach pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa.

 Fot. Kamil Chorągwicki

 Kolumny z Pompei

Najcenniejszym fragmentem kościoła są dwie kolumny marmurowe, które przywieziono z Italii z miasta Pompeja, które zostało zalane przez wulkan. Kolumny te podtrzymują przedsionek – wejście do kościoła. Ofiarował je królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi III, król Neapolu. Kolumny mają się dobrze i stoją do dzisiaj.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Tyrolczycy

Zanim osiedlili się w Mysłakowicach, żyli w Austrii w Tyrolu nad rzeką Ziller. Cesarz austriacki był niechętny dla innowierców, dlatego wydał zarządzenie, zgodnie z którym ewangelicy mieli zdecydować, czy wracają do katolicyzmu, czy zostają przy swojej wierze i opuszczą Austrię. W maju Johann Fleidl po podróży do Prus otrzymał od króla Wilhelma III list, zezwalający na osiedlenie się na Śląsku. Rozpoczęto przygotowania do wyjazdu, sprzedając domy, dobytek i grunty, a kupując konie, wozy i plandeki potrzebne do dalekiej podróży.
Łącznie wyjechało 440 osób, w ciągu 21 dni we wrześniu 1837 r. przebyli 700 km. Dzięki pomocy hr. von Reden z Bukowca zimę przetrwali w Kowarach. Wiosną 1838 r. przystąpiono do kupna ziemi i budowy nowych domów dla 49 rodzin w Mysłakowicach. Aby wyrazić wdzięczność królowi, na oszalowaniu jednego z domów umieszczono napis „ Boże chroń króla Fryderyka Wilhelma III „ (ul. Daszyńskiego 5). Osadę składającą się z 65 domów Tyrolczycy nazwali Zillerthal, na pamiątkę ojczystej ziemi, którą musieli opuścić w tragicznych okolicznościach. Tyrolczycy żyli skromnie i oszczędnie, utrzymywali się z rolnictwa. Zdobyli sławę jako doskonali hodowcy i serowarze. Pamiątkowe i charakterystyczne ich domy przetrwały już 163 lata i wiele z nich jest nadal w dobrym stanie.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Domy tyrolskie

Koloniści w odróżnieniu od charakterystycznych dla Śląska zagród chłopskich (3 budynki wokół czworobocznego podwórza), lub jednopiętrowych domów przysłupowych, budowali zagrody jednobudynkowe, z 2 piętrową częścią mieszkalną, oborą i stodołą pod jednym dachem. Najpierw postawiono wzorcowy dom z którego wszyscy mieli brać przykład. Różniły się one wielkością, gdzie znajduje się główne wejście i wycinkami na balkonach.
Dom składa się z dwóch połączonych części; mieszkalnej drewnianej i kamiennej lub ceglanej gospodarczej. Obie części – mieszkalna i gospodarcza – są pokryte wspólnym dwuspadowym dachem z silnie wysuniętym okapem. Dachy były pokryte gontem, na to łupek rzadziej dachówkę. Najbardziej charakterystyczne dla budowli tyrolskich są drewniane balkony, wsparte na bogato profilowanych wspornikach. Obiegają wszystkie elewacje mieszkalne na wysokości pierwszego piętra. Najczęściej w dekoracjach balkonowych występują stylizowane motywy roślinne w kształcie rozwiniętego kielicha tulipana lub lilii. Każdy dom ma swoje wzory i po tym go można rozpoznać, inny dom nie może powtórzyć tego samego motywu. Obecni właściciele domów tyrolskich niekiedy z wielkim pietyzmem przywracają im dawny wygląd. Jednak prawie wszystkie zostały zamienione na domy typowo mieszkalne z innymi i nowymi oknami.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Pomnik Johanna Fleidla

Johann Fleidl był jednym z przywódców ruchu protestanckiego w latach 30-tych XIX w. na terenie Tyrolu austriackiego. To jego wybrali mieszkańcy na swojego opiekuna i reprezentanta wszystkich interesów oraz przewodnika do nowej ojczyzny. Dzięki jego zdolnością dyplomatycznym, król pruski F. Wilhelm III wyraził zgodę na osiedlenie się wygnańców na Śląsku. Fleidl jako pierwszy zawarł ewangelicki ślub już w Kowarach z Sarą Baag.
Ze swoją rodziną mieszkał w domu za cmentarzem na górce. Zmarł 4.01.1853 r. w wieku 60 lat na zapalenie płuc. 50 rocznicę osiedlenia obchodzono uroczyście i wtedy miał być odsłonięty pomnik, jednak odsłonięto go dopiero 3 lata później 21.09.1890 r. Początkowo pomnik stał na cmentarzu, później przesunięto go przed cmentarz. W latach 80-tych był na cmentarzu obok kościółka Vang w Bierutowicach, obecnie po odnowieniu stoi przed pałacem królewskim czyli szkołą w Mysłakowicach. W centralnej części pomnika znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca głowę Fleidla w charakterystycznym tyrolskim kapeluszu.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Kamienny krzyż

Cesarz zjednoczonych Niemiec, Wilhelm I zlecił w 1874 r. wzniesienie za wsią dużego granitowego krzyża na wzgórzu, gdzie stał drewniany zniszczony krzyż wzniesiony przez króla F. Wilhelma III. Napis w języku niemieckim brzmi „ Ten krzyż wzniósł w 1838 r. król pruski F. Wilhelm III, a odnowiony został w 1856 r. przez króla F. Wilhelma IV, a na nowo wzniesiony w 1874 r. przez cesarza niemieckiego i króla pruskiego Wilhelma I. Krzyż znajduje się na wzniesieniu zwanym Krzyżowa Góra.

Kamienna Altana

Kamienna Altana – to zwaliska kamienne, pokryte luźnymi blokami skalnymi na Krzyżowej Górze. Tuż przed szczytem jest altana z kamienia z płaskiej płyty granitowej, ustawiona na 3 granitowych słupach – jest to dobre schronienie w czasie deszczu. Nad altaną stoi granitowy krzyż. Dojście za szlakiem zielonym od pałacu.

Pomnik Teodora Donata

Teodor Donat 1844 – 1890 był współzałożycielem Karkonoskiego Towarzystwa Górskiego RGV w 1880 r. w Jeleniej Górze. Organizacja ta zajmowała się wytyczaniem szlaków turystycznych, budową schronisk i propagowaniem na szeroką skalę turystyki i czynnego wypoczynku. Przez pewien czas uczył dzieci dyrektora fabryki lniarskiej a później został księgowym w tych zakładach. Był szefem RGV w Mysłakowicach oraz autorem książki o Mysłakowicach do której ciągle zaglądamy mimo że minęło już tyle lat. 3.08.1930 r. tj. w 40 lat po jego śmierci i 50 lat od powstania RGV w Mysłakowicach, Teodor Donat otrzymał od swoich towarzyszy okolicznościowy kamienny obelisk. Pomnik znajduje się w parku przy drodze do kościoła.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Pomnik Mieczysława Orłowicza

Z okazji 100 – lecia turystyki w Polsce, Komisja Turystyki Górskiej PTTK nadała głównemu szlakowi sudeckiemu imię Mieczysława Orłowicza. Całkowita długość szlaku wynosi około 350 km, a czas przejścia około 87 godzin. Czerwony szlak prowadzi ze Świeradowa przez Mysłakowice do Paczkowa. Na jego trasie znajdują się 3 pomniki upamiętniające wielką działalność w dziedzinie turystyki M.Orłowicza, jeden z nich odsłonięto w Mysłakowicach w 1986 roku. Pomnik jest w parku pod pomnikowym dębem obok drogi do kościoła.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Zakłady Lniarskie
Ważną decyzją, która znacząco wpłynęła na rozwój wsi, było wyrażenie zgody przez króla F. Wilhelma III w 1839 r. na wybudowanie mechanicznej przędzalni. Miała ona stanąć na terenie spalonego górnego dworu mysłakowickiego, a do jej organizacji wykorzystano ocalałe zabudowania gospodarcze. W 1844 r. rozpoczyna się produkcja przędzy w tutejszej fabryce lniarskiej, jednej z najnowocześniejszych na Śląsku. W 1874 r. uruchomiono tkalnię z 260 warsztatami tkackimi, a w 1889 r. szwalnię. Olbrzymim krokiem w rozwoju przemysłu i wsi było uzyskanie połączeń kolejowych w 1882 r. z Kowarami i Jelenią Górą, a w 1895 r. z Karpaczem.

Mrowiec

Jest to wzniesienie 513 m, na prawym brzegu Jedlicy w Mysłakowicach. Ponieważ leży pomiędzy Bukowcem a Mysłakowicami, dlatego znalazła się w obszarze zagospodarowania parku krajobrazowego przez hr. von Redena i hr. Gneisenau oraz króla F. Wilhelma III. Po wycięciu lasu powstała platforma widokowa, na polanie wzniesiono kamienną wieżę widokową i potężny kamienny stół wokół którego biegły kamienne ławy. Na krawędzi stołu były napisy okolicznych miejscowości. Dzisiaj, po dawnych zabytkach nie ma nawet śladu, zarosła nawet platforma widokowa. Na szczyt można dojść za szlakiem czerwonym.

Sowi Kamień
Kamień znajduje się poniżej szczytu Mrowca w Mysłakowicach. Jest to niewielka, zwietrzała skała z żyłami aplitu – magmowej skały zawierającej kwarc, skaleń i muskowit. Dojście za szlakiem czerwonym z Mysłakowic lub Bukowca.

Szczęki wieloryba

W pięknym parku wokół pałacu królewskiego znajdowało się wiele romantycznych budowli. Nad północnym brzegiem dużego stawu stała 6 metrowej wysokości brama ze szczęk wieloryba. Zakupił je król F. Wilhelm IV, za 45 talarów od pani Hermann z Wrocławia. W latach 80-tych brama runęła do stawu za sprawą miejscowych wyrostków. Dopiero przy czyszczeniu stawu zostały wydobyte, ale połamane z licznymi brakami. Od 10 lat szczęki leżą na plebani, mają odpowiedni metalowy stelaż i są zakonserwowane.

Krzyż pokutny

Kamienny krzyż pokutny znajduje się przy bramie wejściowej na terenie pałacu – szkoły. Został on przeniesiony w 2000 r. z Czerwonego Dworka za zgodą konserwatora zabytków. Krzyż wykonany jest z piaskowca, a na jego trzonie widać ryt topora zwróconego w lewą stronę.Ma on bardzo ciekawą przeszłość. W latach 1907/08 zaginął. Odnaleziono go dopiero po 12 latach i wtedy okazało się że on zapadł się w podmokłym gruncie. W 1947 r. ktoś go wykopał i porzucił w krzakach, dopiero studenci którzy byli tu na wakacjach postawili go w miejsce pierwotne.

Fot. Kamil Chorągwicki

Pałac

Pałac został wzniesiony w II połowie XVII w. Na początku XVIII w. przebudowano go na styl barokowy. Około 1800 r. pałac przebudowano w stylu klasycystycznym wg projektu K. Gotffryda. Ztego okresu pochodzi dorycki portal nad głównym wejściem. Całość to budowla blokowa na planie czworoboku, dwukondygnacyjna. Po bezpotomnej śmierci Redenów cała posiadłość i pałac przeszły w ręce rodziny Rotenhanów, którzy mieszkali tu do 1946 r. czyli do ich wysiedlenia.

Dom Walthera (Ogrodnika)

Dom Ogrodnika został wzniesiony na terenie parku, na niewielkiej wyniosłości, zbudowany z cegły, otynkowany, na założeniu prostokąta, z obszernymi piwnicami podpartymi kamiennymi arkadami. Górna kondygnacja poprzedzona jest tarasem. Budynek pokryty jest dachem kopulastym. Walther to założyciel parku krajobrazowego.

Opactwo

Opactwo stoi nad stawem na stoku wzgórza. Wzniesione zostało w 1815 r. Jest to ruina romantycznej kaplicy grobowej rodziny Redenów a później i Rotenhanów. Tu zostalipochowani właściciele Bukowca. Niestety, po wojnie wszystko zostało rozszabrowane, groby przekopane, kaplica rozebrana. To co pozostało chyba woła o pomstę do nieba.

Świątynia Ateny

Budowla została wzniesiona w 1804 r. w II rocznicę ślubu, przez męża dla żony Fryderyki. W niej to umieszczono podręczną bibliotekę hrabiny. Tu zbierano się na rozmowy i herbatę. Stało tu wspaniałe popiersie hrabiny. Roztaczał się z niego piękny widok na okolicę i Karkonosze. Jest to 4 kolumnowa budowla z portykiem doryckim z widocznymi jeszcze śladami płaskorzeźb. Jako ruina została ostatnio odremontowana, wokół wycięto zbędne zarośla tworząc znowu ładny widok na Karkonosze.

Karczma Sądowa

Karczma stoi w centrum wioski obok kościoła . Pochodzi z XVIII w. a przebudowana została w XIX i XX w. Jest to obszerny budynek z murowanym przyziemiem i szachulcowym piętrem oraz z drewnianym poddaszem pokrytym dwuspadowym wysokim dachem z oszalowanymi szczytami. W czasach odległych pan ze dworu lub pałacu tu sadził zwaśnionych poddanych.

Wieża widokowa
Wieża stoi na północ od pałacu, stanowiła kiedyś wspaniały punkt widokowy na okolicę i Karkonosze, a zbudowano ją na początku XIX w.. Dzisiaj jest to ruina, bez pięter i schodów.

Pomnik Klobera
Pomnik znajduje się za wsią, w lesie, po prawej stronie szlaku niebieskiego do Kowar. Jest rumowisko skalne potężnych bloków granitowych. Na jednym z nich wyryto napis „ Klobers Dweling – 1795 „ Napis upamiętnia pobyt w Bukowcu Szwajcara, autora popularnej wtedy historii Śląska.

Krzyż pokutny

Kamienny krzyż pokutny znajduje się po lewej stronie ulicy i szlaku czerwonym do Górnego Bukowca. Wykonany jest ze zlepieńca. Wyryto na nim dzidę symbolizującą narzędzie dokonanej zbrodni. Krzyże to pamiątki po średniowiecznym prawie jakie obowiązywało również na Śląsku.

Diabelska Ambona

Jest to zespół skałek w lesie w górnej części wsi nad Wojkowem. Prawdopodobnie w takich miejscach zbierali się innowiercy-ewangeliccy jeszcze za czasów austriackich, gdy inne wyznania poza katolickim były zakazane. Tam odbywały się nabożeństwa i modły.

Krzyż choleryczny

Krzyż znajduje się na płycie piaskowej w podstawie chodnika przy wejściu do kościoła św. Marcina, na wysokości jezdni. Krzyż ma w podstawie rozdwojoną część pionową.

Transformator

Transformator znajduje się z boku za budynkami gospodarczymi i pałacem. Umieszczona data wskazuje że pałac i jego mieszkańcy posiadali już światło elektryczne w 1891 r.

Kościół św. Marcina

Kościół katolicki to późnogotycka świątynia, na nieregularnym rzucie, otoczona murem obronnym z basztą bramną pochodzącą z XV/XVI w. Nad prezbiterium znajduje się sklepienie krzyżowo – żebrowe z heraldycznym zwornikiem. Herb rodziny Zedlitzów wskazuje na jego fundatorów. Najstarsza część świątyni zachowała sklepienie kryształowe. Obecnie kościół pełni rolę kaplicy cmentarnej.

  Fot. Kamil Chorągwicki

Kościół św. Jana Chrzciciela

Kościół zbudowano jako świątynię ewangelicką w 1748-49 r. W 1782 r. dobudowano pastorówkę pod kątem prostym. Po wojnie zdemolowany i rozszabrowany popadł w ruinę. Odbudowany w latach 1967 – 69 pełni rolę kościoła katolickiego-parafialnego. Parafię erygowano w 1972r.z podziału parafii Karpniki.

Fot. Kamil Chorągwicki

Amfiteatr

Na wzgórzu za wieżą widokową znajduje się prawdopodobnie sztuczna ruina dawnego amfiteatru pochodząca jak i inne budowle z początku lat 1800.

Pałac

Pałac – zamek, tak jak i wieś, zmieniał swoich właścicieli na przestrzeni wieków. Jednak i jemu szczęście dopisało gdy zakupił go brat króla, książę Wilhelm. W latach 1838-48 otrzymał neogotycki wystrój architektoniczny. Obecnie jest to budowla założona na planie czworoboku, z wewnętrznym dziedzińcem. Fosę otaczającą rezydencję przekracza kamienny most. Ze średniowiecznego założenia pozostały cylindryczna wieża i brama. Z renesansowego wyposażenia zachowały się fragmenty rzeźbionych portali i obramienia okienne. Ponadto zachowały się: kaplica z wykuszem oraz marmurowe kominki w bibliotece i wielkiej sali. Wokół pałacu roztacza się rozległy park z resztkami starego drzewostanu.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Pałac myśliwski

Na północ od zamku, za budynkiem szkoły podstawowej, wznosi się duży pałac-willa myśliwski, wzniesiony w 1870 r. przez marszałka dworu książąt heskich, komandora podporucznika St. von Paula. Willę otacza rozległy park krajobrazowy ze stawem, skałkami i piękną kolekcją drzew ozdobnych, w tym niektóre egzotyczne. Obecnie stanowi własność prywatną i poddawany jest naprawie. Jest to 3-kondygnacyjna budowla o zróżnicowanej bryle. Cechuje ją forma neorenesansowa z elementami tyrolskimi.

Kościół Św. Jadwigi

Kościół został ufundowany przez władcę Śląska Henryka Brodatego w 1399 r. Został zniszczony przez husytów. Podczas odbudowy wykorzystano części starej zabudowy. Świątynia otoczona jest kamiennym obronnym murem. Wokół kościoła był cmentarz, obecnie zlikwidowany. Jest to budowla z szeroką, prostokątną nawą i słabo wydzielonym prezbiterium, nakryty dwuspadowym dachem. Na osi masywna, kwadratowa wieża. We wnętrzu znajduje się wiele zabytkowych elementów jak: ambona, ołtarz główny, obrazy i figury oraz naczynia i szaty liturgiczne.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Kościół ewangelicki

Kościół został wybudowany jako świątynia ewangelicka w 1748 r. Miał on prostokątną nawę z 2 kondygnacjami, drewnianymi emporami wspartymi na kolumnach. Na łamanym i 4 spadowym dachu była sygnaturka. Wiele lat później dobudowano wieżę-dzwonnicę. Wcześniej nie uzyskano pozwolenia. Po 1945 r. kościół został splądrowany i rozszabrowany, reszty dopełnił pożar w latach 70-tych. Dzisiaj jest to daleko posunięta ruina.

Zespół ewangelicki.

Obok kościoła stoi okazała pastorówka z 1778 r. i szkoła ewangelicka z 1811 r. Obie budowle pełnią obecnie rolę domów mieszkalnych.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Krzyżna Góra

Krzyżna Góra jest to jeden z bliźniaczych szczytów 654 m w Górach Sokolich. Około 1832 r. na szczytowej skale ustawiono okazały krzyż żeliwny o wysokości 7m – 21 stóp i rozpiętości ramion 5 m z napisem „ Błogosławieństwo Krzyża nad Wilhelmem, jego potomstwem i całą okolicą „ Ważył on 40 cetnarów – 2 tony, a wykonany został w hucie w Gliwicach. Prawdopodobnie poleciła ustawić go księżna Marianna, dla uczczenia pamięci swego męża. Stąd późniejsza nazwa Krzyżna Góra. Krzyż odnowiony stoi do dzisiaj lecz bez napisu. Ze szczytu jest wspaniała panorama na Karkonosze , Rudawy Janowickie i całą Kotlinę.

Fot. Kamil Chorągwicki

Sokolik

Sokolik to drugie co do wielkości wzniesienie w Górach Sokolich. Szczytowa skała sięga 642 m wysokości. Dwa potężne filary skalne nazywają się Bliźniaki lub Sokoliki. Na zboczach Sokolika znajdują się jeszcze inne skały jak: Wielbłąd, Baba, Lalka czy Igła. Na szczyt Sokolika prowadzą solidne metalowe schody, wijące się jak spirala. Na szczycie znajduje się platforma widokowa z ławeczkami i metalową barierą. Ze szczytu widać panoramę: Rudaw Janowickich, Trzcińska i Zabobrza. Na Sokolik dojdziemy za szlakiem czerwonym ze Szwajcarki.

Szwajcarka

Szwajcarka została zbudowana w 1823 r. gdy dobra karpnickie nabył książę Wilhelm, brat króla, późniejszego pana na Mysłakowicach. Był to domek myśliwski i leśniczówka zbudowana jako kopia budynku na Wyżynie Berneńskiej w Szwajcarii. Na parterze mieszkał leśniczy. Piętro zajmował gabinet myśliwski wspaniale urządzony z pięknymi kominkami. Później parter zmieniono na gospodę, zaś piętro dalej pozostawiono jako prywatny apartament właścicieli Karpnik. Dopiero w okresie międzywojennym budynek zaczął pełnić rolę schroniska. W 1950 r. budynek przejęło PTTK, a pierwszym jego gospodarzem został Tadeusz Steć, późniejszy nauczyciel przewodników.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Starościńskie Skały

Jeszcze przed remontem i przebudową zamku, rozpoczęto kształtowanie romantycznego parku na styl jak w pobliskim Bukowcu. Powstało rozległe założenie krajobrazowe obejmujące najbliższą okolicę oraz odległe Starościńskie Skały. Tam umieszczono żeliwne lwy, kamienne ławy czy stylizowane napisy nazw skał na specjalnych tablicach. Tak odległe parki połączono alejami, którymi można było poruszać się powozami. Starościńskie Skały to malownicza grupa skał na stoku Lwiej Góry-720 m. Erozja wypreparowała w skale fantastyczne kształty istne skalne miasteczko. Między skałami znajdują się liczne wąskie przejścia, tunele, okna i szczeliny, niczym mały labirynt.

Kościół

Świątynia otoczona jest kamiennym murem, wokół kościoła znajduje się stary katolicki cmentarz. Kościół przetrwał długie wieki, kilkakrotnie spalony lecz na nowo odbudowany. Zasadnicze zręby muru i duża część detalu architektonicznego pochodzą z XIV i XV w. Prezbiterium 2-przęsłowe o sklepieniu krzyżowo-żebrowym. Nawa pokryta jest prostym dranicowym stropem na belkach. W 1754 r. zbudowano hełm wieży oraz powiększono okna. Wyposażenie wnętrza jest głównie barokowe z XVIII w. Godne uwagi są: ołtarz główny i dwa boczne, renesansowa chrzcielnica z XVII w., kaplica Grobu Bożego, piękna barokowa Pieta. Plebania to masywna budowla z kamienia z 1737 r. W jej wnętrzu znajdują się piękne pokoje. Na zewnętrznej ścianie kościoła wmurowane są epitafia i tablice nagrobne.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Pałac

Pałac znajduje się w środkowej części wsi, zajmując rozległy teren pałacowo-parkowy. Głównym obiektem jest pałac Zedlitzów z XVII w., a gruntownie przebudowany w 1720 r. Obecna postać pochodzi z przebudowy w 1838 r. dokonanej dla von Kustera. Wieże natomiast pochodzą z 1841 r. Pałac to 2-kondygnacyjna budowla z poddaszem, flankowana od frontu ryzalitami-alkierzami nakrytymi dachami-hełmami. Na osi barokowo-kamienny portal ze smukłymi kolumnami, podtrzymującymi balkon I piętra. Okna prostokątne w kamiennych opaskach. Po wojnie użytkowany jako dom kolonijny i szkoła. Po zawaleniu w 1978 r został doszczętnie rozszabrowany i tak przetrwał do początku lat 90-tych. Sprzedany spadkobiercą dawnych właścicieli, powoli wraca do dawnej świetności. Odbywają się tu: spotkania, odczyty, uroczystości świąteczne, wystawy czasowe lub stałe.

Fot. Kamil Chorągwicki

Dom Wdowy

W latach 1803-04 wybudowany został przez syna Mentzla, obok starego pałacu dwór, zwany Domem Wdów. Jest to budowla na rzucie prostokąta, nakryta 4-spadowym dachem. Z przodu skromny portal o koszowym wykroju zaś okna w opaskach. Po wojnie mieściła się tu dyrekcja WPPH i chyba tylko dzięki temu pałac nie podzielił losów swego sąsiada. W 1997 r. zakończono remont pałacu i urządzono w nim hotel, restaurację i siedzibę fundacji. Całość otoczona jest parkiem krajobrazowym. Obecnie odtwarzany jest pierwotny układ alejek i nasadzeń drzew.

Fot. Kamil Chorągwicki

Figura św. J. Nepomucena

Przed bramą cmentarną, na skraju wysokiej terasy-balkonu nadrzecznej, stoi na wysokim masywnym cokole, barokowa figura św. Jana Nepomucena z połowy XVIII w. Po bokach znajdują się figurki dwóch aniołków. Podobne figury znajdują się w różnych miejscowościach Śląska np. w Kowarach. Historia św. Nepomucena jest bardzo ciekawa ale tragiczna.

Fot. Kamil Chorągwicki

Krzyż pokutny

Kamienne krzyże pokutne są to pomniki średniowiecznego prawa jakie obowiązywało wtedy na Śląsku. Krzyż stoi na skarpie, za rowem po prawej stronie drogi do Jeleniej Góry na polach Łomnicy. Jest to krzyż łaciński wykonany z piaskowca. Dokładnie widać ryt miecza, a na lewym ramieniu datę 1786 r. Prawdopodobnie był on przesuwany gdy poszerzano drogę.

Pałac

Pałac zbudowano w II połowie XIX w. na miejscu starego dworu oraz zabudowania gospodarcze, całość należała do rodziny Deckerów. Była to budowla 3-kondygnacyjna z wysoką kwadratową wieżą. Nosiła cechy architektury neogotyckiej. Z przodu na wysokości I piętra był duży taras. Przed pałacem znajdują się pozostałości po dawnym parku. Po wojnie służył za mieszkania pracowników majątku, następnie zdewastowany popadł w ruinę. Ostatnio sprzedany i poddany remontowi powoli wraca do swej świetności.

Kościół

Świątynia została zbudowana jako kościół ewangelicki w latach 1890-00, z fundacji rodziny Deckerów. Po wojnie nie użytkowany i zdewastowany popadł w zapomnienie. Dopiero w 1962 r. podjęto remont i odnowienie. Jest to kamienna budowla neogotycka, 3-nawowa, założona na rzucie krzyża. Nad nawami oryginalne, deskowe pseudosklepienie o wykroju liścia. Dachy dwuspadowe. Kwadratowa wieża zwieńczona smukłym hełmem iglicowym. We wnętrzu pozostałości pierwotnego wyposażenia: ołtarz, krzyże, figury. Kościół jest pw. Matki Boskiej Częstochowskiej.

Kaplice

Kościół stanowi element rozległego założenia pielgrzymkowego. Na zewnątrz, w obejściu kościoła zbudowane są kaplice i groty: Grota Lourdes-1966 r., M. B. Wędrownej-1967, Św. Maksymiliana Kolbego-1967, Kaplica Zwiastowania, Św. St. Kostki, Grota Fatimska – 1987 r. Sanktuarium ma coraz większą popularność i przyciąga coraz więcej pielgrzymów i turystów. Odpust w I niedzielę po 26 sierpnia.

Koziniec

Koziniec 462 m. znajduje się po północnej stronie wsi. Całe wzniesienie porasta las świerkowo-bukowy. Na szczycie stoi wieża z której można podziwiać panoramę Karkonoszy i Kotliny. Nieco niżej znajdują się ruiny starego grodu. Zachowały się fragmenty kamiennego muru z XIV w. i pozostałości piwnic. Na Koziniec można dojść za szlakiem zielonym.

Pałac

Około 1596 r. Nicol Zedlitz rozpoczął budowę dworu o charakterze pałacowym. W okresie wojny 30-letniej, zamek został zniszczony przez Szwedów. Odbudował go Zedlitz około 1667 r., kolejnej przebudowy dokonano w 1832 r. gdy jego właścicielem był tajny radca Ike. Bryłę pałacu wykorzystano do realizacji modnej wówczas idei – zamku gotyckiego. Ostatniej przebudowy dokonano w 1906 r., zmieniła ona dawny charakter budowli. Dzisiejszy pałac jest 3-kondygnacyjną budowlą, wzniesioną na planie prostokąta, w którego narożach usytuowano cylindryczne wieże alkierzowe. Pałac pokryty jest 4-spadowym dachem. W XIX w. pałac należał do pruskiej rodziny królewskiej, jako dar ojca F. Wilhelma III dla córki Luizy, która wychodziła za mąż za króla Niderlandów. Po wojnie tak jak inne pałace służył za mieszkania pracownikom gospodarstw rolnych i jako dom kolonijny.Ostatnio sprzedany w prywatne ręce przechodzi generalny remont odzyskując dawną świetność.

Fot. Kamil Chorągwicki

Kościół

Kościół stoi w centrum wsi, prawdopodobnie pochodzi z 1318 r. Ze starszych elementów neogotyckiej budowli zachowało się: prezbiterium, nawa i wieża. Najcenniejsze zabytki znajdują się w jej wnętrzu: polichromowana ambona, barokowa chrzcielnica, cynowa malowana trumna z herbami rodów dolnośląskich, herby rodowe Stange, Zedlitz, Runge i Schaffgotsch. We wnętrzu i na zewnątrz są liczne płyty nagrobne związane z podanymi rodami, niektóre z nich są z 1508 r. Kościół otoczony jest kamiennym, obronnym murem. Świątynia jest pw. Wniebowzięcia N.M. Panny.

 Fot. Kamil Chorągwicki

Tunel

Pomiędzy Wojanowem a Trzcińskiem znajduje się tunel kolejowy jednokomorowy o dwóch torowiskach, wyłożono go kamieniem. Tunel o długości 295 m. Oddano do użytku w 1866 r.

Pałac

W górnej części wsi na zachodnim stoku Buczka znajduje się zniszczona renesansowa budowla z XIX w. Zespół pałacowy składa się z: pałacu, zabudowań gospodarczych, muru obronnego z basztami i resztek parku. Pałac jest okazałą, ale całkowicie zrujnowaną budowlą 3-kondygnacyjną, o bardzo rozczłonkowanej bryle, z wieloma wykuszami, wspornikami, szczytami, balkonami, tarasami, wieżyczkami. Całość nakryta jest wysokim spadzistym dachem zakończony iglicą. Pałac otacza niewielki zdewastowany park nad rzeką Bóbr. W czasie wojny i po wojnie, pełnił różne funkcje: Szkoła Sportowa S.A., obóz jeniecki dla Polaków, obóz przejściowy dla przesiedlonych Niemców z Bukowiny, obóz dla internowanych z Luksemburga, obóz wojskowy dla radzieckich żołnierzy, osrodek dla uchodźców politycznych z Grecji, ośrodek kolonijny, PGR, SKR, Obrona Cywilna.

Fot. Kamil Chorągwicki

Karczma sądowa

W Bobrowie można spotkać sporo starych domów z końca XIX w. Wśród nich są dawne pensjonaty, domy o konstrukcji szachulcowej i przysłupowej. Najciekawszy z domów to stara karczma sądowa, znajdująca się na wprost mostu na Bobrze. Mimo swego sędziwego wieku, dalej pełni różne funkcje.

Fot. Kamil Chorągwicki

Strużnickie Skały

Jest to grupa skałek na zachód od Starościńskich Skał, na wysokości 480-560 Przeważnie są to usypiska skalne lub wychodnie oraz baszty i masywy. Większość jest łatwo dostępna od strony zbocza. Noszą różne nazwy jak Enis, Kiklop, Mnich. Skałki są celem licznych wycieczek młodzieżowych. Przez górny skraj skałek prowadzi niebieski szlak ze Szwajcarki lub żółty ze Strużnicy.